Prinsjesdag

Op Prinsjesdag spreekt de Koning in de Verenigde Vergadering van de Staten-Generaal de Troonrede uit. Daarin geeft de regering aan wat de belangrijkste plannen zijn voor het komende jaar. Prinsjesdag vindt jaarlijks plaats op de derde dinsdag in september.

Prinsjesdag was oorspronkelijk de benaming van de verjaardag van Stadhouder Prins Willem V (1748-1806) op 8 maart. In die tijd, de Patriottische tijd, was Prinsjesdag een van de populairste volksfeesten in ons land. Later werd de naam Prinsjesdag gebruikt voor feestelijkheden rondom een lid van het Koninklijk Huis.

Vanaf de jaren 1930 werd het gebruikelijk de jaarlijkse openingsdag van de Staten-Generaal Prinsjesdag te noemen.  Tussen 1815 en 1904 werd de Troonrede in de vergaderzaal van de Tweede Kamer uitgesproken. Vanaf 1904 gebeurt dit in de Ridderzaal op het Binnenhof in Den Haag. Als gevolg van de maatregelen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan werd de Troonrede in 2020 en 2021 uitgesproken in de Grote Kerk in Den Haag. Sinds 2022 wordt vanwege de renovatie van het Binnenhof de Troonrede uitgesproken in de Koninklijke Schouwburg.

 

KroonPrinses Marie- Chantal van Griekenland

Marie-Chantal, kroonprinses van Griekenland, prinses van Denemarken (7 september 1968), is getrouwd met Pavlos, kroonprins van Griekenland, zoon van koning Constantijn II en koningin Anne-Marie van Griekenland. Marie-Chantals echtgenoot was de troonopvolger van de inmiddels verdwenen troon van Griekenland, aangezien de monarchie in 1973 werd afgeschaft.

In 1994 verloofde Marie-Chantal zich met Pavlos, kroonprins van Griekenland, zoon van de afgezette koning Constantijn II en koningin Anne Marie. Ze bekeerde zich van het rooms-katholicisme tot het Grieks-orthodoxe geloof en nam de Griekse naam María aan op 22 mei 1995 tijdens een privé-chrismation (bevestigings)ceremonie in St Paul's Chapel in New York. Haar verlovingsring was een cabochon-geslepen saffier en een hartvormige diamanten ring. De bruiloft werd gepland door Lady Elizabeth Anson en Robert Isabell. Marie-Chantal droeg een Valentino-jurk. De ceremonie werd gehouden op 1 juli 1995 in St Sophia's Cathedral in Londen. Onder de aanwezigen waren veel leden van Europese koninklijke families.

Het echtpaar heeft vijf kinderen:

Prinses Maria-Olympia (geboren op 25 juli 1996 in het Weill Cornell Medical Center in New York City),

Prins Constantine-Alexios (geboren op 29 oktober 1998 in het Weill Cornell Medical Center in New York City),

Prins Achileas-Andreas (geboren op 12 augustus 2000 in het Weill Cornell Medical Center in New York City),

Prins Odysseus-Kimon (geboren op 17 september 2004 in het Portland Hospital in Londen),

Prins Aristidis-Stavros (geboren op 29 juni 2008 in het Cedars-Sinai Medical Center in Los Angeles).

 

Ernst I, hertog van Saksen-Altenburg

Ernst I, hertog van Saksen-Altenburg (16 september 1826) was een hertog van Saksen-Altenburg. Hij was de eerste zoon van Georg, hertog van Saksen-Altenburg en Marie Luise van Mecklenburg-Schwerin. In 1853 volgde hij zijn vader op als hertog van Saksen-Altenburg. Hij was van een teruggetrokken aard en hij nam weinig actief deel aan het besturen van het land. Na een regering die vijfenvijftig jaar duurde, stierf hij zonder een levende directe mannelijke erfgenaam; om deze reden werd hij opgevolgd door zijn neef, Ernst.

Hij trouwde op 28 april 1853 in Dessau met Agnes van Anhalt-Dessau (1824–1897). Agnes was een zus van Friedrich I, hertog van Anhalt.

Ze kregen twee kinderen:

Marie (geb. Eisenberg, 2 augustus 1854 – ovl. Camenz, 8 oktober 1898), trouwde op 19 april 1873 met Albrecht van Pruisen.

Georg (geb. Altenburg, 1 februari 1856 – ovl. Altenburg, 29 februari 1856) stierf in zijn kindertijd.

 

Prins Daniel van Zweden

Prins Daniel, hertog van Västergötland (15 september 1973), is lid van de Zweedse koninklijke familie door huwelijk met Victoria, kroonprinses van Zweden, waardoor Daniel de waarschijnlijke volgende echtgenoot van Zweden is. Vóór zijn huwelijk met de troonopvolger van Zweden was hij personal trainer en sportschoolhouder en leidde hij een bedrijf genaamd Balance Training met drie sportscholen in het centrum van Stockholm.

Op 24 februari 2009 ontvingen Westling en kroonprinses Victoria de vereiste toestemming van koning Carl XVI Gustaf en de regering van Zweden voor het huwelijk. Dergelijke toestemming is vereist volgens de voorwaarden van de Zweedse Successiewet.

De bruiloft vond plaats in de kathedraal van Stockholm op 19 juni 2010, de 34e verjaardag van de bruiloft van haar ouders. Na de bruiloft verhuisden de hertog en hertogin van Västergötland naar het Hagapaleis.

Op 17 augustus 2011 maakte het Zweedse hof bekend dat prins Daniel en kroonprinses Victoria in maart 2012 hun eerste kind verwachtten. Op 23 februari 2012 beviel ze van een meisje, prinses Estelle, hertogin van Östergötland. Daniel nam zijn vaderschapsverlof op en wisselde van ouderrol met Victoria toen Estelle naar de kleuterschool ging. Hun tweede kind, prins Oscar, hertog van Skåne, werd geboren op 2 maart 2016.

Prins Daniel is beschermheer van de volgende organisaties: A Swedish Classic, The Healthy Generation Foundation, International Society of Nephrology, More Organ Donation.

 

Koningin Letizia van Spanje

Letizia Ortiz Rocasolano (geboren op 15 september 1972) is koningin van Spanje als echtgenote van koning Felipe VI.

Letizia werd geboren in Oviedo, Asturië. Ze werkte als journalist voor ABC en EFE voordat ze nieuwslezeres werd bij CNN+ en Televisión Española. In 1998 trouwde ze met Alonso Guerrero Pérez; ze scheidden het jaar daarop. In 2004 trouwde Letizia met Felipe, toen prins van Asturië, als zoon en troonopvolger van koning Juan Carlos I. Het stel heeft twee dochters, Leonor en Sofía. Als prinses van Asturië vertegenwoordigde Letizia haar schoonvader in Spanje en in het buitenland. Bij de troonsafstand van Juan Carlos in juni 2014 werd Felipe koning, waardoor Letizia koningin-gemalin werd.

Als echtgenote van de regerende monarch heeft Letizia geen eigen constitutionele functies en is het haar constitutioneel verboden om er een op zich te nemen, tenzij ze de rol van regent op zich neemt. De koningin voert publieke verplichtingen uit namens de Kroon, vaak met haar echtgenoot, maar ze is gefocust op het zijn van beschermvrouwe, voorzitter of lid van talloze liefdadigheidsinstellingen en organisaties, en ze is het zichtbare gezicht van de Spaanse internationale samenwerking, die ze vaak de wereld rondreist om deze te superviseren en te promoten.

 

Prins Harry

Prins Harry, hertog van Sussex (15 september 1984) is een lid van de Britse koninklijke familie. Als jongste zoon van koning Charles III en Diana, prinses van Wales, is hij vijfde in de lijn van troonopvolging van de Britse troon.

Harry volgde zijn opleiding aan de Wetherby School, Ludgrove School en Eton College en voltooide zijn legerofficiersopleiding aan de Royal Military Academy Sandhurst. Hij werd aangesteld als kornet bij de Blues and Royals en diende tijdelijk met zijn oudere broer, William. Harry werd twee keer apart ingezet voor actieve dienst in Afghanistan; de eerste keer was in 2007-2008 voor tien weken in de provincie Helmand. De tweede keer was voor twintig weken in 2012-2013 bij het Army Air Corps.

Geïnspireerd door de Warrior Games in de Verenigde Staten, lanceerde Harry in 2014 de Invictus Games als oprichter en beschermheer en is nu nog steeds betrokken in een niet-koninklijke hoedanigheid. Twee jaar later, samen met zijn broer William en schoonzus Catherine, startte Harry gezamenlijk de campagne voor geestelijke gezondheid "Heads Together".

In 2018 werd Harry benoemd tot hertog van Sussex, voorafgaand aan zijn huwelijk met de Amerikaanse actrice Meghan Markle. Ze hebben twee kinderen: Archie en Lilibet. Harry en Meghan traden in januari 2020 af als werkende royals, verhuisden naar Meghans geboorteplaats Zuid-Californië en lanceerden Archewell Inc., een mix van winstgevende en non-profit (charitatieve) bedrijfsorganisaties in Beverly Hills. In maart 2021 poseerde Harry voor Oprah with Meghan and Harry, een veelbesproken Amerikaans televisie-interview met zijn vrouw en Oprah Winfrey. Het stel filmde Harry & Meghan, een Netflix-docuserie, die in december 2022 werd uitgebracht.

 

Helikopter VS-300

De eerste 'praktische' helikopter ter wereld, ontworpen door Igor Sikorsky, steeg op 14 september 1939 op in Stratford, Connecticut.

De helikopter met de naam VS-300 werd gebouwd door de Vought-Sikorsky Aircraft Division van de United Aircraft Corporation. Het was de eerste helikopter met een enkelvoudig hoofdrotor- en staartrotorontwerp.

De helikopter maakte een 'tethered flight', wat betekent dat het vliegtuig via een gemeten kabel of een kabel met de grond was verbonden. Dit is eigenlijk een veiligheidsmaatregel om ervoor te zorgen dat de helikopter niet te hoog stijgt tijdens het testen en om te voorkomen dat de helikopter onbestuurbaar wordt.

Naarmate de piloot meer vertrouwd raakt met de helikopter, of de helikopter wordt getrimd en de bedieningselementen worden aangepast, wordt de kabel verlengd of helemaal verwijderd.

De eerste vlucht van de VS-300 duurde slechts een paar seconden. De VS-300 had een 28-foot diameter, driebladige, variabele pitch rotor, met een bladsnelheid van 250 tot 300 mph. Deze helikopter vormde de basis voor de eerste productiehelikopters en werd ook de standaard voor helikopterproductie over de hele wereld.

 

Overlijden Prinses Gracia van Monaco

Grace Kelly of beter gezegd Prinses Gracia overleed op 14 september 1982 op 52-jarige leeftijd bij een auto-ongeluk tijdens een rit van Roc Agel naar Monaco.

Op 13 september 1982 kreeg Grace een lichte hersenbloeding toen ze terugreed naar Monaco vanuit haar buitenhuis in Roc Agel. Hierdoor verloor ze de controle over haar Rover P6 3500 uit 1972 en reed ze van de steile, kronkelige weg af en de 37 meter hoge berghelling af. Haar dochter Stéphanie, die op de passagiersstoel zat, probeerde tevergeefs de controle over de auto terug te krijgen.

De prinses werd naar het ziekenhuis van Monaco gebracht (later het Princess Grace Hospital Centre genoemd) met verwondingen aan de hersenen en de borstkas en een gebroken dijbeen. Die middag werd ze officieel gediagnosticeerd met een hersenbloeding en zou ze volledig herstellen voordat er een tweede, ernstigere bloeding in het ziekenhuis plaatsvond. Zonder redelijke kans op herstel stierf ze de volgende nacht om 22:55 uur nadat Rainier besloot haar beademing uit te schakelen.

 

Huwelijk J.F Kennedy en Jackie Bouvier

Jacqueline Lee Bouvier en John F. Kennedy trouwden op de ochtend van 12 september 1953 in de St. Mary’s Roman Catholic Church in Newport, Rhode Island.

De bruid, ten huwelijk gegeven door haar stiefvader, Hugh D. Auchincloss, droeg een jurk van ivoorkleurige tissuezijde, met een portrethalslijn, een getailleerd lijfje en een bouffantrok versierd met banden van meer dan vijftig meter volants. Haar rozenpuntkanten sluier, als eerste gedragen door haar grootmoeder Lee, was gedrapeerd van een tiara van kant en oranjebloesem. Jacqueline droeg een choker van parels en een diamanten armband die een geschenk was van de bruidegom. Het bruidsboeket bestond uit roze en witte trosorchideeën en gardenia's.

De ceremonie werd uitgevoerd door aartsbisschop Cushing, een vriend van de familie Kennedy, en hij werd bijgestaan ​​door vier andere priesters, waaronder de voormalige president van Notre Dame en het hoofd van de Christopher Society. Voor de mis werd een speciale zegen van paus Pius XII uitgesproken.

 

Luna 2

Luna 2 was een Russische onbemande maanvlucht uit 1959. Met deze geslaagde vlucht scoorden de Russen een grote primeur: voor het eerst landde een door mensen vervaardigd voorwerp op de maan. Deze verkenner was bijna identiek aan Luna 1, maar iets zwaarder. Het toestel onderzocht de maanbodem niet, maar maakte slechts een harde landing. Desalniettemin gold de missie als eclatant succes: ze bewees dat de mensheid vanaf nu technisch in staat was om het maanoppervlak te bereiken.

De Luna 2 werd gelanceerd op 12 september 1959 met een SS-6 Sapwood-draagraket vanaf Tjoeratam op Bajkonoer. Het lanceervenster was tijdgebonden door de rotatie van de Aarde. Loena 2 steeg op vanaf de op dat moment van de maan afgekeerde zijde. De vlucht zou ± 36 uur in beslag nemen. Op dat moment stond de maan in de Sovjet-Unie boven de horizon (een vlucht van 12 uur of 60 uur was theoretisch dus ook mogelijk). Op een hoogte van 113.000 km ontbrandde het natriumgas, zette uit met een snelheid van bijna 1 km/sec en veroorzaakte een oranje gloed door inwerking van zonnestralen. De maximale lichtsterkte was gelijkwaardig aan een ster van de vierde of vijfde magnitude. De maximale diameter van de gaswolk bedroeg 650 km, doch bij 400 km werd het lichtschijnsel te zwak om goed te kunnen observeren. Deze kunstmatige komeet vloog voor een waarnemer op de grond door het sterrenbeeld Waterman.

Op 13 september om 21:02 uur UTC, zo'n 33½ uur na lancering, viel alle radiocontact met Luna 2 weg: het eerste door de mensheid gebouwde ruimtevaartuig dat de maan bereikte maakte een harde landing en sloeg tegen de maan te pletter. De Russische verkenner kwam met een snelheid van 3 km/sec neer op 29,1° N en 0° W, 800 km ten noorden van de maan-evenaar in Palus Putredinis in de buurt van Mare Imbrium, tussen de kraters Autolycus en Archimedes. Door de harde landing kon het toestel geen onderzoek van de maanbodem verrichten. Diens missiedoel was echter bereikt: Luna 2 effende het pad voor alle maanvluchten die in de jaren erna zouden volgen.

Verder verrichtte Luna 2 tijdens zijn vlucht diverse metingen en bevestigde onder andere dat de maan geen stralingsgordel of magnetisch veld heeft.

De laatste trap van de draagraket stortte om 21:32 uur UTC, een halfuur na Loena 2, eveneens op de maan neer.

 

Kroonprinses Kiko van Japan

Kiko, Kroonprinses Akishino (11 september 1966), is de vrouw van Fumihito, Kroonprins van Japan. Haar echtgenoot is de jongere broer en vermoedelijke troonopvolger van Keizer Naruhito en de tweede zoon van Keizer Emeritus Akihito en Keizerin Emerita Michiko.

Kiko behaalde een doctoraat in de geesteswetenschappen aan de Ochanomizu-universiteit. Haar huwelijk met Fumihito in 1990 zette de trend voort dat Japanse keizerlijke mannen trouwen met gewone burgers uit de middenklasse met academische bekendheid in eerdere en huidige generaties. Het stel heeft drie kinderen: Mako, Kako en Hisahito. Voorafgaand aan de investituur van Fumihito en Kiko als kroonprins en prinses, had het voortdurende Japanse keizerlijke opvolgingsdebat ertoe geleid dat sommige politici een positief standpunt innamen over het intrekken van het agnatische eerstgeboorterecht dat door bondgenoten uit de Tweede Wereldoorlog was opgelegd aan de grondwet van Japan. Toen Kiko en Fumihito echter in september 2006 hun zoon Hisahito kregen, werd hij de volgende in de lijn van troonopvolging na zijn vader. De neef van Hisahito en het enige kind van keizer Naruhito, prinses Aiko, komt op dit moment nog steeds niet in aanmerking om de troon te erven, terwijl het debat over de mogelijkheid om toekomstige keizerinnen te laten regeren, voortduurt.

Als actieve werkende leden van de keizerlijke familie omvat het programma van Kiko en Fumihito het bijwonen van summits en organisatorische en wereldwijde evenementenvergaderingen. Het echtpaar heeft met name het Japanse keizerlijke huis vertegenwoordigd in ceremonies met staatshoofden en VIP's in het buitenland. Kiko's keizerlijke patronages concentreren zich rond medische, wetenschappelijke en kinderzaken.

 

Aanslag 11 September 2001

Op dinsdag 11 september 2001 namen zelfmoordterroristen Amerikaanse passagiersvliegtuigen in beslag en lieten deze op twee wolkenkrabbers in New York crashen, waarbij duizenden mensen omkwamen.

Vier vliegtuigen die over het oosten van de VS vlogen, werden tegelijkertijd door kleine teams kapers gekaapt. Ze werden vervolgens gebruikt als gigantische, geleide raketten om op monumentale gebouwen in New York en Washington te crashen.

Twee vliegtuigen raakten de Twin Towers van het World Trade Center in New York. De eerste raakte de North Tower om 08:46 Eastern Time (12:46 GMT). De tweede crashte om 09:03 in de South Tower.

De gebouwen vlogen in brand, waardoor mensen op de bovenste verdiepingen vast kwamen te zitten en de stad in rook werd gehuld. In minder dan twee uur stortten beide torens van 110 verdiepingen in,  enorme stofwolken achterlatend. 

Om 09:37 vernietigde het derde vliegtuig de westelijke zijde van het Pentagon - het gigantische hoofdkwartier van het Amerikaanse leger net buiten de hoofdstad van het land, Washington DC.

Het vierde vliegtuig stortte om 10:03 neer in een veld in Pennsylvania nadat passagiers zich hadden verzet. Men denkt dat de kapers van plan waren het Capitool in Washington DC aan te vallen.

In totaal kwamen 2.977 mensen (exclusief de 19 kapers) om het leven, de meesten van hen in New York.

 

Konigin Paola

Paola Ruffo di Calabria (geboren op 11 september 1937) is een lid van de Belgische koninklijke familie. Zij was koningin der Belgen tijdens het bewind van haar echtgenoot, koning Albert II, van 9 augustus 1993 tot 21 juli 2013.

Koningin Paola spreekt vloeiend Italiaans, Frans, Duits en Engels. Minder vloeiend, en de oorzaak van af en toe kritiek, is haar Nederlands, de moedertaal van bijna 60 procent van de Belgen.

In 1958 ging de Prins van Luik (Albert) naar het Vaticaan om getuige te zijn van de kroning van Paus Johannes XXIII. Tijdens een receptie op de Belgische ambassade ontmoette de Prins de Italiaanse Donna Paola Ruffo di Calabria.

De verloving van Albert en Paola werd aangekondigd in het Paleis van Laken in 1959. Het paar trouwde op 2 juli 1959 in de kathedraal van Sint-Michiel en Sint-Goedele in Brussel. Ze hebben samen drie kinderen: Koning Filip (geboren op 15 april 1960), Prinses Astrid (geboren op 5 juni 1962) en Prins Laurent (geboren op 19 oktober 1963).

Naast haar activiteiten in het gezelschap van Koning Albert II, besteedt Koningin Paola haar tijd aan maatschappelijke kwesties, voornamelijk op sociaal en cultureel vlak.

 

Moord Anna Lindh ( Sweden)

Op de middag van 10 september 2003 werd de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Anna Lindh vermoord. Ze werd aangevallen met een mes, door een man genaamd Mijailo Mijailović. Zij overleed de dag daarna in het ziekenhuis aan verwondingen in borst, buik en arm, die haar toegebracht waren met een mes. Op het moment van de aanval was zij met een vriendin aan het winkelen in het warenhuis NK in Stockholm. Zij werd ten tijde van de aanval niet bewaakt.

Het 46-jarige lid van de regerende sociaaldemocratische partij werd getipt als opvolger van de Zweedse premier Göran Person, en een belangrijke internationale carrière lag waarschijnlijk in het verschiet. Haar moord veroorzaakte een nationaal trauma in Zweden.

 

Maria Theresia van Spanje

Maria Theresia van Spanje (10 september 1638) was koningin van Frankrijk van 1660 tot 1683 als echtgenote van koning Lodewijk XIV. Ze werd geboren als infante van Spanje en Portugal als dochter van koning Filips IV en Elisabeth van Frankrijk, en was ook aartshertogin van Oostenrijk als lid van de Spaanse tak van het Huis Habsburg.

Haar huwelijk in 1660 met koning Lodewijk XIV, haar dubbele neef, werd geregeld met als doel een einde te maken aan de langdurige oorlog tussen Frankrijk en Spanje. Beroemd om haar deugd en vroomheid, zag ze vijf van haar zes kinderen sterven in haar vroege jeugd, en wordt ze vaak gezien als een object van medelijden in historische verslagen van de regering van haar man, omdat ze vaak werd verwaarloosd door het hof en overschaduwd door de vele maîtresses van de koning.

Zonder enige politieke invloed in het Franse hof of de regering (behalve kortstondig in 1672, toen ze werd benoemd tot regentes tijdens de afwezigheid van haar man tijdens de Frans-Nederlandse Oorlog), stierf ze op 44-jarige leeftijd aan complicaties van een abces op haar arm. Haar kleinzoon Filips V erfde de Spaanse troon in 1700 na de dood van haar jongere halfbroer, Karel II. De resulterende Spaanse Successieoorlog vestigde het Huis van Bourbon als de nieuwe heersende dynastie van Spanje, waar het met enige onderbreking tot op heden heeft geregeerd.

 

Richard I van Engeland

Richard I (8 september 1157), bekend als Richard Leeuwenhart vanwege zijn reputatie als groot militair leider en krijger, was koning van Engeland van 1189 tot aan zijn dood in 1199. Hij regeerde ook als hertog van Normandië, Aquitanië en Gascogne; heer van Cyprus; graaf van Poitiers, Anjou, Maine en Nantes; en was op verschillende momenten in dezelfde periode opperheer van Bretagne. Hij was de derde van vijf zonen van Hendrik II van Engeland en Eleonora van Aquitanië en werd daarom niet verwacht dat hij koning zou worden, maar zijn twee oudere broers stierven vóór hun vader.

Op 16-jarige leeftijd had Richard het bevel over zijn eigen leger op zich genomen en de opstanden in Poitou tegen zijn vader neergeslagen. Richard was een belangrijke christelijke bevelhebber tijdens de Derde Kruistocht, leidde de campagne na het vertrek van Filips II van Frankrijk en behaalde verschillende overwinningen op zijn islamitische tegenhanger, Saladin, hoewel hij een vredesverdrag sloot en de campagne beëindigde zonder Jeruzalem te heroveren.

Richard sprak waarschijnlijk zowel Frans als Occitaans. Hij werd geboren in Engeland, waar hij zijn jeugd doorbracht; voordat hij koning werd, woonde hij echter het grootste deel van zijn volwassen leven in het hertogdom Aquitanië, in het zuidwesten van Frankrijk. Na zijn troonsbestijging bracht hij heel weinig tijd door, misschien wel zes maanden, in Engeland. Het grootste deel van zijn regering bracht hij door op kruistochten, in gevangenschap of actief in de verdediging van de Franse delen van het Angevijnse rijk. Hoewel hij in de vier eeuwen na zijn dood werd beschouwd als een modelkoning en door zijn onderdanen werd gezien als een vrome held, werd hij vanaf de 17e eeuw geleidelijk door historici gezien als een heerser die er de voorkeur aan gaf zijn koninkrijk alleen te gebruiken als een bron van inkomsten om zijn legers te ondersteunen, in plaats van Engeland te beschouwen als een verantwoordelijkheid die zijn aanwezigheid als heerser vereiste. Deze "Little England"-visie op Richard is steeds meer onder de loep genomen door moderne historici, die het als anachronistisch beschouwen. Richard I is een van de weinige Engelse koningen die vaker wordt herinnerd onder zijn bijnaam dan onder zijn regeringsnummer. Hij is een blijvend iconisch figuur, zowel in Engeland als in Frankrijk.

 

Overlijden Koningin Elizabeth II

Elizabeth II, koningin van het Verenigd Koninkrijk en de andere Commonwealth-landen, stierf op 8 september 2022 in Balmoral Castle in Schotland, op 96-jarige leeftijd. Elizabeths regering van 70 jaar en 214 dagen was de langste van alle Britse monarchen. Ze werd opgevolgd door haar oudste zoon, Charles III.

De dood van Elizabeth was het startsein voor de meest recente versie van Operatie London Bridge, een begrafenisplan dat voor het eerst in de jaren zestig werd bedacht, en Operatie Unicorn, het plan voor de dood van de koningin in Schotland.

Op 8 september 2022 verklaarde Buckingham Palace: "Na verdere evaluatie vanmorgen maken de artsen van de koningin zich zorgen over de gezondheid van Hare Majesteit en hebben ze aanbevolen dat ze onder medisch toezicht blijft. De koningin voelt zich nog steeds comfortabel en is in Balmoral."  

Ze overleed vredig om 15:10 uur op 96-jarige leeftijd. Haar dood werd om 18:30 uur bekendgemaakt. Elizabeth was de eerste monarch die in Schotland stierf sinds James V in 1542. Haar overlijdensakte vermeldde haar doodsoorzaak als "ouderdom". Biograaf Gyles Brandreth meldde dat Elizabeth leed aan multipel myeloom, een vorm van beenmergkanker, toen ze stierf.

 

Blitz

De Blitz was een aanhoudende reeks bombardementen door de Duitse luchtmacht op Britse steden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vanaf 7 september 1940 tot 11 mei 1941 vielen er meer dan 40.000 Britse burgerdoden en 46.000 gewonden. Meer dan een miljoen huizen werden beschadigd. Uiteindelijk slaagde de Duitse bommencampagne er niet in de Britse oorlogsproductie te ontwrichten of het moreel van de Britse bevolking te breken.

Op 7 september 1940 begon Duitsland een aanhoudende serie bombardementen op Londen. In het eerste bombardement werden 250 bommenwerpers, begeleid door 600 jagers, ingezet. Primair doelwit was het Londense havengebied, maar omdat de bommenwerpers op grote hoogte opereerden vanwege het luchtafweergeschut, waren de bombardementen erg onnauwkeurig. Er werd gebruik gemaakt van een combinatie van brand- en brisantbommen. Soms werden eerst brandbommen afgeworpen en in een tweede golf brisantbommen om de bluswerkzaamheden te verstoren. Londen werd gedurende 57 dagen bijna dagelijks gebombardeerd. Elke nacht waren gemiddeld 163 Duitse toestellen actief boven de Britse hoofdstad. Het grootste deel van de bevolking weigerde te vluchten en gedurende vele weken verscholen 177.000 mensen zich in de ondergrondse stations van de underground. 30.000 mensen werden gedood en 100.000 huizen en een derde deel van Londen werden vernield, vooral in de wijk East End. Buckingham Palace, het Palace of Westminster en St Paul's Cathedral zijn alle in de Blitz zwaar beschadigd geraakt.

De Duitse campagne kreeg haar naam van de Britse pers, die haar inspiratie haalde bij het woord Blitzkrieg. Het idee om de vijand door langdurige bombardementen van burgerdoelen tot overgave te dwingen, is het echter omgekeerde van een "bliksemoorlog"; alles wat in 1940 van Duitse zijde aangericht werd, zag men nu echter in het kader van de Blitzkrieg.

In het Verenigd Koninkrijk werd de Blitz een uitdrukking voor het lijden en de heldhaftigheid van de burgerbevolking.

 

Koning Boudewijn

Boudewijn was Koning der Belgen van 17 juli 1951 tot aan zijn dood in 1993. Hij was de laatste Belgische koning die soeverein was van Congo, voordat het in 1960 onafhankelijk werd en de Democratische Republiek Congo werd (van 1971 tot 1997 bekend als Zaïre). Boudewijn hielp het vertrouwen in de monarchie te herstellen na de stormachtige regering van koning Leopold III.

Boudewijn was de oudste zoon van Koning Leopold III (1901–1983) en zijn eerste vrouw, Prinses Astrid van Zweden (1905–1935). Omdat hij en zijn vrouw, Koningin Fabiola, geen kinderen hadden, ging de kroon bij Boudewijns dood over op zijn jongere broer, Koning Albert II.

Tijdens zijn lange regeerperiode fungeerde Boudewijn effectief als een verenigende kracht in België, een land dat diep verdeeld was in Vlaams- en Franstalige facties, en hij werd gerespecteerd om de onpartijdigheid waarmee hij de twee groepen behandelde. Hij herkende al vroeg de dreiging van de Congolese onafhankelijkheid en maakte in december 1959 een fact-finding tour door Belgisch Congo; hij riep de onafhankelijkheid uit in Leopoldstad (nu Kinshasa, Congo) op 30 juni 1960. Boudewijn werd echter bekritiseerd voor zijn besluit uit 1990 om één dag af te treden in plaats van in te stemmen met een wetsvoorstel van de regering om abortus te legaliseren; hij werd na de goedkeuring ervan door het parlement hersteld.

Koning Boudewijn stierf op de avond van 31 juli 1993 in zijn buitenverblijf villa Astrida in Motril in het zuiden van Spanje, ten gevolge van een hartstilstand op 62-jarige leeftijd. 

 

Koningin Elizabeth I

Elizabeth I (7 september 1533) was koningin van Engeland en Ierland van 17 november 1558 tot haar dood in 1603. Ze was de laatste monarch van het Huis Tudor. Zij was de dochter van Hendrik VIII en zijn tweede vrouw, Anna Boleyn.

Elizabeth werd koningin op 25-jarige leeftijd, in een tijd van politieke crisis. De 'Maagdelijke Koningin' trouwde nooit, maar beloofde haar lichaam aan Engeland zelf. Elizabeth had echter veel favorieten en goede vrienden die mannen waren, waaronder Robert Dudley, Walter Raleigh, Francis Drake en Robert Devereux, evenals veel vooraanstaande aanbidders, waaronder veel van de Europese kroonprinsen en hun erfgenamen.

Elizabeth I was uitzonderlijk slim en gewiekst. Ze wist haar vele binnen- en buitenlandse tegenstanders én haar talrijke aanbidders op onnavolgbare wijze tegen elkaar uit te spelen en haar land voor een bloedige oorlog te behoeden.

Elizabeth sprak op elfjarige leeftijd vijf talen vloeiend en bleef stukjes van andere talen leren, waaronder Duits, naarmate ze ouder werd. Al snel kon ze Engels, Welsh, Grieks, Latijn, Spaans, Frans en Italiaans spreken of lezen.

Tijdens Elizabeths bewind kende het culturele leven in Engeland een bloeiperiode. De componist en luitist John Dowland maakte zowel in eigen land als op het continent furore. De literatuur, en in het bijzonder de poëzie, kwamen tot grote ontwikkeling. Toneelauteurs als William Shakespeare en Christopher Marlowe creëerden hun belangrijkste werk in deze periode, toen de Engelse taal elders in Europa nog vrijwel onbekend was. Engelsen moesten zich in die tijd op het Europese continent maar in het Frans of het Italiaans verstaanbaar zien te maken. Met de ontdekkingsreizen en de nog moeizame kolonisatie werd niet alleen de basis gelegd voor het Britse Rijk, dat in de 19e eeuw zijn hoogtepunt zou bereiken, maar ook voor het Engels als wereldtaal en voor de Engelse literatuur als wereldliteratuur.

Elizabeth overleed op 69-jarige leeftijd op 24 maart 1603 om 2 uur 's nachts. Ze werd begraven in Westminster Abbey. Haar dood betekende het einde van het Huis Tudor. 

 

Moord op President William McKinley

William McKinley, de 25e president van de Verenigde Staten, werd op 6 september 1901, zes maanden na het begin van zijn tweede termijn, doodgeschoten op het terrein van de Pan-American Exposition in de Temple of Music in Buffalo, New York. Hij schudde de hand van het publiek toen een anarchist, Leon Czolgosz, hem twee keer in zijn buik schoot. McKinley stierf op 14 september aan gangreen, veroorzaakt door de verwondingen. Hij was de derde Amerikaanse president die werd vermoord, na Abraham Lincoln in 1865 en James A. Garfield in 1881.

McKinley leek aanvankelijk te herstellen, maar zijn toestand verslechterde op 13 september toen zijn wonden gangreneus werden. Hij stierf om 2:15 uur op 14 september en werd opgevolgd door zijn vicepresident, Theodore Roosevelt. Czolgosz werd ter dood veroordeeld en geëxecuteerd op de elektrische stoel, en het Congres nam wetgeving aan om de Secret Service officieel te belasten met de verantwoordelijkheid voor de bescherming van de president.

 

Prins Claus

Vandaag herdenken we Prins Claus die vandaag 98 jaar zou zijn geworden. 

Claus George Willem Otto Frederik Geert, Prins der Nederlanden, jonkheer van Amsberg, was de prins-gemaal van koningin Beatrix der Nederlanden. 

Claus was aanvankelijk diplomaat in dienst van West-Duitsland en plaatsvervangend ambassadeur van West-Duitsland in Ivoorkust. Hij ontmoette Beatrix op oudejaarsavond 1963 en trouwde met haar in 1966. Toen zijn vrouw in 1980 de troon besteeg, nam Claus zijn plaats in als Prins der Nederlanden, een functie die hij bekleedde tot aan zijn dood in 2002.

Prins Claus lid van de Nationale Adviesraad voor Ontwikkelingssamenwerking, en was hij voorzitter van het Nationaal Comité voor Ontwikkelingsstrategie 1970-1980 en de Nederlandse Ontwikkelingsorganisatie. Hij werkte ook als speciaal adviseur van de minister voor Ontwikkelingssamenwerking. Hij bekleedde deze functies tot 1980.

Op 30 april 1980 trad Claus' schoonmoeder, koningin Juliana, af ten gunste van prinses Beatrix, die koningin van Nederland werd. Als prins-gemaal bezocht prins Claus regelmatig publieke organisaties, commerciële en industriële ondernemingen en bedrijven in de landbouw- en visserijsector.

In 1984 werd Claus inspecteur-generaal voor ontwikkelingssamenwerking, lid van de raad van bestuur van De Nederlandsche Bank N.V. (tot 1998), lid van de raad van bestuur van Koninklijke PTT Nederland en voorzitter van het Platform Verkeer en Waterstaat.

Claus was erevoorzitter van de Landelijke Coördinatiecommissie Monumentenzorg en de Koning Willem I Stichting. Ook was hij beschermheer van het Concertgebouworkest en Scouting Nederland.

Op Claus' zeventigste verjaardag werd op initiatief van de Nederlandse overheid het Prins Claus Fonds voor Cultuur en Ontwikkeling opgericht. Het fonds richtte zich op het vergroten van het begrip van culturen en het bevorderen van de interactie tussen cultuur en ontwikkeling.

Claus had last van verschillende gezondheidsproblemen, zoals depressie, kanker en de ziekte van Parkinson. Hij overleed op 6 oktober 2002 in het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam aan complicaties van longontsteking en de ziekte van Parkinson, na een langdurige ziekte, op 76-jarige leeftijd.

Claus werd op 15 oktober bijgezet in het graf van de koninklijke familie in Delft.

 

Inhuldiging Koningin Juliana

Op 6 september 1948 werd Juliana ingehuldigd als Koningin, precies vijftig jaar na haar moeder Koningin Wilhelmina. In de dagen rond de troonsbestijging van Juliana wordt er in Nederland uitgebreid aandacht besteed aan het gouden jubileum en het afscheid van koningin Wilhelmina als vorstin en wordt de nieuwe koningin verwelkomd. 

Om 11.00 uur loopt koningin Juliana, gekleed in de traditionele koningsmantel, met prins Bernhard vanuit het paleis naar de Nieuwe Kerk. Voor het eerst zijn bij de inhuldiging ook leden van buitenlandse koningshuizen aanwezig. 

Koningin Juliana houdt voor de officiële inhuldiging een toespraak. Vele zullen haar bekende uitspraak wel herkennen : " Sedert eergisteren ben ik geroepen tot een taak die zo zwaar is dat niemand die zich ook maar een ogenblik heeft ingedacht, haar zou begeren, maar ook zó mooi, dat ik alleen maar zeggen kan: wie ben ik, dat ik dit doen mag?" .

Daarna legt Juliana de eed af : "Ik zweer aan het Nederlandse volk, dat ik de grondwet steeds zal onderhouden en handhaven. Ik zweer, dat ik de onafhankelijkheid en het grondgebied van de Staat met al mijn vermogen zal verdedigen en bewaren; dat ik de algemene en bijzondere vrijheid en de rechten van alle mijne onderdanen zal beschermen, en tot instandhouding en bevordering van de algemene en bijzondere welvaart alle middelen zal aanwenden, welke de wetten te mijner beschikking stellen, zoals een goed koning schuldig is te doen. Zo waarlijk helpe mij God almachtig.”

Hierna is het de beurt aan de De leden van de Staten-Generaal die de eed of de belofte afleggen. Als iedereen dat gedaan heeft is het de beurt aan de oudste heraut die roept : “Hare Majesteit Koningin Juliana is ingehuldigd” waarna driewerf “hoera!” klinkt.

De nieuwe koningin en prins Bernhard verlaten dan de Nieuwe Kerk met het lied " De Heer is mijn Herder" en gaat terug naar Paleis op de Dam waar de koninklijke familie op het balkon verschijnt en zich laat toejuichen door het toegestroomde publiek.

 

Dolle Dinsdag

Dolle Dinsdag is een term uit de Tweede Wereldoorlog, als aanduiding voor dinsdag 5 september 1944. Op die dag speelden zich in heel Nederland emotionele taferelen af naar aanleiding van de berichten dat het land nu elk moment bevrijd kon worden van de Duitse bezetting. De geallieerden hadden namelijk in de voorgaande dagen in hoog tempo terrein gewonnen.

De geallieerden winnen in hoog tempo terrein, begin september zijn Brussel en Antwerpen op de Duitsers heroverd. Op 5 september 1944, Dolle Dinsdag, verspreidt zich via de BBC-radio het gerucht dat de bevrijders de rivieren al over zijn. Ongeveer 60.000 NSB’ers vluchten naar Duitsland uit angst voor wraakacties.

Op dinsdag 5 september 1944 zegt premier Gerbrandy in een radiotoespraak dat de geallieerden de Nederlandse grens hebben overschreden. Door dit later fout gebleken bericht komt Nederland in een bevrijdingsroes. Duitsers en collaborateurs raken in paniek. Zij vluchten massaal weg uit Nederland. Maar nog diezelfde dag wordt duidelijk dat er van een Duitse capitulatie geen sprake is. Veel Nederlanders wacht nog de Hongerwinter, voor de bevrijding op 5 mei 1945 een feit is.

 

KLM-vlucht 633 verongelukt bij vliegveld Shannon Airport

KLM-vlucht 633 was een passagiersvlucht van Amsterdam naar New York City. Op 5 september 1954, direct na het opstijgen vanaf Shannon Airport, stortte de Super Constellation Triton neer op een modderbank in de rivier de Shannon. Bij het ongeluk kwamen 28 mensen om het leven. Het ongeluk werd veroorzaakt door een onverwachte uitschuifing van het landingsgestel, mogelijk verergerd door een fout van de piloot.

De Lockheed Super Constellation Triton (registratienummer PH-LKY) werd bestuurd door Adriaan Viruly, een van de meest ervaren piloten van de luchtvaartmaatschappij. Na een tankstop op Shannon steeg het vliegtuig omstreeks 02:40 op voor het transatlantische deel van de vlucht. Er waren 46 passagiers en tien bemanningsleden aan boord. Kort na het opstijgen verminderde de piloot het vermogen van maximaal naar METO (Maximum Except Take Off). De piloot was zich er niet van bewust dat het landingsgestel niet was ingetrokken, en als gevolg daarvan daalde het vliegtuig om te landen in de Shannon-monding. Het draaide bij de impact om en brak in twee delen.

Het vliegtuig was gedeeltelijk onder water en minstens één van de brandstoftanks was tijdens de crash gescheurd. De brandstofdampen zorgden ervoor dat veel passagiers en bemanningsleden bewusteloos raakten, die vervolgens verdronken in het stijgende tij. Uiteindelijk kwamen drie bemanningsleden en 25 passagiers om het leven.

Hoewel de crash minder dan een minuut na het opstijgen van het vliegtuig van Shannon Airport plaatsvond, bleven de luchthavenautoriteiten onbewust van de ramp totdat de modderige derde piloot (navigator) van het toestel, Johan Tieman, het vliegveld binnenstrompelde en meldde: "We zijn neergestort!" Dat was 2+1⁄2 uur nadat het vliegtuig was neergestort. De heer Tieman was naar de kust gezwommen en had zich moeizaam door de moerassen naar het vliegveld geworsteld, waarvan de lichten duidelijk zichtbaar waren vanaf de plaats van de crash. Pas om 7 uur 's ochtends - 4+1⁄2 uur na de crash - bereikte de eerste lancering de overlevenden, die op een modderige vlakte in de rivier zaten.

Het officiële onderzoek concludeerde dat het ongeluk werd veroorzaakt door een onverwachte heruitzetting van het landingsgestel en het onjuiste gedrag van de gezagvoerder in deze situatie. Viruly, die nog maar een jaar van zijn pensioen verwijderd was, wees de verantwoordelijkheid voor de crash af en was verbitterd over de behandeling die hij vervolgens door KLM kreeg. In een interview verklaarde hij later dat er simpelweg niet genoeg tijd was geweest om te reageren.

 

President Truman maakt eerste transcontinentale televisie-uitzending

Op 4 september 1951 wordt de openingstoespraak van president Harry S. Truman voor een conferentie in San Francisco door het hele land uitgezonden. Dit is de eerste keer dat een televisieprogramma van kust tot kust wordt uitgezonden. De toespraak richtte zich op Trumans acceptatie van een verdrag dat officieel een einde maakte aan de Amerikaanse bezetting van Japan na de Tweede Wereldoorlog.

De uitzending, via de toen ultramoderne microgolftechnologie, werd opgepikt door 87 stations in 47 steden, aldus CBS. In zijn toespraak prees Truman het verdrag als een verdrag dat zou helpen "een wereld te bouwen waarin de kinderen van alle naties in vrede samen kunnen leven." Terwijl het communisme dreigde zich te verspreiden naar landen in de Pacific Rim, zoals Korea en Vietnam, erkende de VS de noodzaak om een ​​bondgenoot te creëren in een sterk, democratisch Japan.

Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945 werd Japan bezet en nauwlettend in de gaten gehouden door het Amerikaanse leger onder leiding van generaal Douglas MacArthur. In 1951, zes jaar later, beschouwde Truman de taak om Japan te herbouwen als voltooid. Truman prees de bereidheid van het Japanse volk om mee te werken aan het plan en uitte zijn trots dat hij had geholpen Japan te herbouwen als een democratie. De oude militaristische politiestaat was verdwenen; in de plaats kwam een ​​land met een nieuwe grondwet, vakbonden ter bescherming van de rechten van arbeiders en stemrecht voor vrouwen, naast vele andere positieve veranderingen.

Het Multilaterale Vredesverdrag met Japan, zoals het uiteindelijk werd genoemd, werd op 20 maart 1952 door het Amerikaanse Congres bekrachtigd.

 

Mark Spitz wint 7e gouden medaille op de Olympische Spelen van 1972

De Amerikaanse zwemmer Mark Spitz wint zijn zevende gouden medaille op de Olympische Zomerspelen van 1972 in München. Spitz zwom de vlinderslag van de 400 meter wisselslag estafette en zijn team zette een nieuw wereldrecord neer van 3 minuten en 48,16 seconden. Opmerkelijk genoeg vestigde Spitz ook nieuwe wereldrecords in de zes andere onderdelen waarin hij goud won. Op dat moment had geen enkele andere atleet zoveel gouden medailles gewonnen op één enkele Olympiade. Het record zou blijven staan ​​totdat Michael Phelps acht gouden medailles mee naar huis nam op de Spelen van Beijing in 2008.

Mark Spitz werd geboren in Modesto, Californië, in 1950. Hij begon met het volgen van wedstrijdzwemmen op zesjarige leeftijd en op tienjarige leeftijd had hij 17 nationale leeftijdsrecords en één wereldrecord. Toen hij 14 was, verhuisde zijn familie naar Santa Clara, zodat Spitz kon trainen met George Haines van de beroemde Santa Clara Swim Club. Op 16-jarige leeftijd won hij zijn eerste van 24 Amateur Athletic Union-kampioenschappen en op 17-jarige leeftijd won hij vijf gouden medailles op de Pan-Amerikaanse Spelen in Winnipeg, Canada.

Nadat hij 10 wereldrecords had gevestigd ten tijde van de Olympische Zomerspelen van 1968, voorspelde de 18-jarige Spitz brutaalweg dat hij zes gouden medailles mee naar huis zou nemen van de Olympische Spelen in Mexico-Stad. In werkelijkheid won hij slechts twee gouden medailles, beide in teamestafette-evenementen, en won hij zilver op de 100 meter vlinderslag en brons op de 100 meter vrije slag. Nederig ging hij naar de Indiana University in Bloomington om te trainen onder Doc Counsilman en zich voor te bereiden op de volgende Olympische Spelen. In Indiana won hij acht individuele National Collegiate Athletic Association (NCAA) titels en werd hij uitgeroepen tot World Swimmer of the Year in 1969 en 1971. Tegen de tijd dat hij afstudeerde in 1972, was hij klaar voor de XX Olympiade in München, West-Duitsland.

Spitz zou in München domineren, maar de 22-jarige ster had zijn lesje in Mexico-Stad geleerd en deed geen voorspellingen. Zijn daden spraken boekdelen. Op 28 augustus begon zijn spectaculaire zegetocht met een gemakkelijke overwinning op de 200 meter vlinderslag. De vlinderslag was zijn kenmerkende slag en hij zette een nieuw wereldrecord neer van 2 min. 0,70 sec. Diezelfde avond won hij zijn tweede goud als lid van de Amerikaanse 400 meter vrije slag estafette. Hij zwom het laatste stuk en zijn team eindigde in een wereldrecord van 3 min. 36,42 sec. De volgende dag won hij zijn derde gouden medaille, met een wereldrecordtijd van 1 min. 52,78 sec. op de 200 meter vrije slag.

Hij zwom de 100 meter vlinderslag in 54,27 sec. om een ​​wereldrecord en zijn vierde gouden medaille te behalen, en leidde vervolgens het 800 meter vrije slag estafetteteam naar de overwinning voor nog een gouden medaille en wereldrecord. Hij overwoog zich terug te trekken uit de 100 meter vrije slag uit angst dat hij zou worden ingehaald door teamgenoot Jerry Heidenreich, maar ging toch door met de race en finishte een halve slag voor Heidenreich in een wereldrecord van 51:22 sec. Hij had zijn zesde gouden medaille gewonnen, waarmee hij het medaillerecord van de Italiaanse schermer Nedo Nadi verbrak, die vijf gouden medailles had gewonnen op de Olympische Spelen van 1920 in Antwerpen, België.

Het hoogtepunt van zijn gouden medaille sweep was op 4 september, toen zijn 400 meter wisselslag estafetteteam het goud won. Na de overwinning tilden Spitz' teamgenoten hem op hun schouders en droegen hem rond het zwembad in een ereronde.

Voordat Spitz's grote prestatie volledig kon doordringen, sloeg de tragedie echter toe in de ochtend van 5 september, toen Palestijnse terroristen de Israëlische wijken in het Olympisch dorp aanvielen, waarbij een Israëlische coach en worstelaar werden gedood en negen andere Israëlische teamleden werden gegijzeld. Spitz, die Joods is, werd onder bewapende bewaking geplaatst en vervolgens van München naar Londen gevlogen uit angst dat hij een doelwit zou worden. De negen Israëlische gijzelaars werden uiteindelijk gedood.

Spitz kreeg een heldenontvangst in de Verenigde Staten en werd met zijn knappe uiterlijk geprezen als een sekssymbool. Hij verdiende een fortuin met sponsorcontracten, maar een gehoopte filmcarrière mislukte. Hij verloor zijn amateurstatus en zwom na 1972 nauwelijks nog in competitieverband. In 1992, op 42-jarige leeftijd, waagde hij een comebackpoging, maar hij kwalificeerde zich niet voor de Olympische Spelen in Barcelona. Hij werd in 1977 opgenomen in de International Swimming Hall of Fame en was in 1983 lid van de eerste lichting van opgenomenen in de United States Olympic Hall of Fame.